دو قرن حیات در پنج نظام

دو قرن حیات در پنج نظام

این نوشته هم بصورت رمان علمی و هم دوره حیات، تجارب و دیده ها - حوادث، رویدادهای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، هنری و سیاسی است که نصف آن در طول زندگی در مهاجرت سپری شد.
دو قرن حیات در پنج نظام

دو قرن حیات در پنج نظام

این نوشته هم بصورت رمان علمی و هم دوره حیات، تجارب و دیده ها - حوادث، رویدادهای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، هنری و سیاسی است که نصف آن در طول زندگی در مهاجرت سپری شد.

پیشنهادی طلائی جهت حفظ میراث های فرهنگی ترکمنصحرا

این تصویر وفات غم انگیز سلطان تورکمن قطب الدین محمد خواززمشاه است- پادشاهی که در طول عمرش به امپراتوری رو به افول سلجوقیان جانی تازه بخشید. در تمام اکناف امپراتوری آتابکان خائن عَلَمِ تجزیه و فرو پاشی امپراتوری بزرگ ترکمن شورش و بلوا راه انداخته بودند، گوشمالی و سرجایش نشاند و کشور ترکمنی را از حوف فروپاشی نجات داد. ووو همانطور که در تصویر زیبای مینیاتوری آن می بینیم، چهار طرف جزیره را آب فراگرفته و صورت وی به اصطلاح ایگ ترکمن کؤسه ساقغال، ساری یاغئز، عمامه ها به سبک سنّتی اهل سنّت و روحانی دربار قرآنی بر دست بر جنازه وی دعا قرائت می کند. و نماز جنازه برجای می آورند. طول جزیره نیز به خوبی در این مینیاتور و گردی گوشه های تپّه نمایان است.

تورنتو – د. خ. اونق:

سلطان علاءالدین محمد خوارزمشاه، –

وی نامدارترین پادشاه خوارزمشالئق ها بود. او ابتدا قطب الدین نام داشت. اما پس از بقدرت رسیدن نام پدر را برگزید. اولین برخورد خوارزمشاه و مغولان در سال هزارودویست و چهارده میلادی در دشت قئپچاق درگرفت که با رشادتهای جلال الدین منگبرنی به پیروزی انجامید. ولیکن با بی کفایتی برخی از نزدیکان در جنگهای بعدی شکست میخورند. وی در آخر عمر خود میگفت: پس از اینهمه پیروزیها هنوز من نمیتوانم در آب و خاک خود به آرامی بمیرم. از این جهت چون از خاک خود دور نماند با نزدیکترین مقربان خود از جمله منگبرنی به جزیره «کوره سوو» شتافت پس از عبور از آب در این آب و خاکش آرام گرفت، وی قبل از مرگش تمام تاج و طاموغا، شمشیر و اسباب شاهی را بر کمر پسر رشیداش جلال الدین بست و حکومت را براو سپرد. در هنگام مرگ سلطان حتی برای کفن او پارچه ای در آن جزیره نبود. در نهایت یکی از امرا لباسش را کند و براو کفن دوخت. و جلال الدین قسم یاد کرد که تا آخرین قطره خون انتقام شما را میگیرم پدر آرام بخواب! بدین ترتیب سلطان بی آنکه آب و خاکش را ترک کند در این جزیره بنا بگفته بارتولد آن در حدود کومیشدپه با طول و عرض این منطقه همخوانی دارد که در مصب شاخه شمالی رود گرگان درطول شرقی تعیین شده است. قرار گرفته است. این جزیره تا مسدود شدن دریای جیحون در نواحی خوارزم توسط چنگیز در درون آب قرارداشت. …و تا کمر اسب آن جزیره قابل دسترسی بود میتوان با اسب به آن جزیره رسید.
ا…حال یک پیشنهاد طلائی برای هموطنانم! در حفظ ارزشهای تاریخی مان کوشا باشیم:
ا.. دوستان و اساتید عزیز! پیشنهاد میدهم در مورد تاریخ تورکمن لازمه حفظ آن بیش از هر زمان احساس میشود و آن را در بین مردم رواج دهید. در تاریخ تمام شواهد و اسناد نشان داده است که محل دفن سلطان محمد علاء الدین خوارزمشاه در «کوره سوو» است. لذا از اهالی خواهشمند است که در وسط تپه کوره سوو بنائی درخور جهت آرامگاه این سلطان تورکمن برپا گردد که بلحاظ تاریخی هیچ قدرتی نمی تواند آنرا نادیده بگیرد و یکی از ارزشهای برجسته تاریخ تورکمن صحرا و کل تورک های دنیا و جهان اسلام خواهد بود. ..کسی تاکنون محل مقبره سلطان را غیر از کوره سوو جای دیگری را نمی تواند نشان دهد و همه اسناد دال براین ارزش است.. ‌به امید پیگیری مسئولین تاریخ و حفظ میراثهای فرهنگی و تاریخی خود کوشا باشیم…از عزیرانی که در تلگرام t.me/dhownukt@  و اینستاگرام با کاlنتهای خود استقبال نمودند کمال تشکر را می نمائیم! پیروز باشید!
#سلطانمحمدخوارزمشاه #کورهسوو #کومیشدپه #گرگانرود #جلالالدینمنگلیبورون #خوجهنفس #خوارزمشالئق #خوارزمشاهیان #تاریخترکمن #تورکمنصحرا #تورکمتستان #قطبالدینمحمد_خوارزمشاه #منگبرنی

انعکاس جهانی شاهکار دیوان جهانشاه حقیقی شاه تورکمن، شاه تؤوریز

متن زیر در سه زبان انگلیسی، روسی و فارسی تعمیم داده شد!
World reflection of my good work "The Divan of Jahanshah Haghighi," Shah Turkman, Shah Tebriz, ...
Мир отражает мою хорошую работу, "Диван Джаханшаха Хагиги", Шах Туркман, Шах Тебриз,
پیج مربوط به ثبت اثر
د.خ.اونق – بعداز انتشار دیوان جهانشاه در ایران در سال 2014/م.، مردم ما هنوز بر ابعاد و اهمیّت این اثر پی نبرده اند و این امر باعث بسیار تأسّف است. در حول و حوش اهمیّت و تأثیرگذاری این اثر در مقاله جداگانه در جلد دوّم آن به وزن خواهیم کشید. اوّلین اهمیّت آن وصل کردن زنجیره تاریخ و ادبیّات ما از دوران قبل از مختومقلی به دوران کهن می باشد. این اثر در ایران بعنوان بخش مهمّی از تاریخ ایران ترکمنی، در کنسرسیوم محتوای ملّی و در پایگاه اطلاع رسانی کتابخانه های ایراناصفهان و در پایگاه های اطلاع رسانی کتابخانه های ملّی ایران اوّلدوّمسوّمچهارمپنجم ثبت تاریخی گردید و وسیعاً منتشر شده است. هنوز اهمیّت آن سال به سال رو به صعود است. البته احتمالاً شاید جاهائی نیز نارسائی داشته باشد که این نواقص در جلد دوّم آن که آخرین ویرایش آن را داریم بانجام میرسانیم رفع خواهد شد و تحقیق مفصل تری انجام گرفته است که علاوه بر نوشته قبلی تحقیقات و. مینورسکی نیز وارد گردید و اثر به درجه تاریخی خود رسانیده شد که حاوی 500 صص. می باشد.

این اثر به ثبت تاریخی رسیده است که فوقاً تصاویر و لینک های مربوط به آن را درج نمودیم. مع الأسف، ملّت ما هنوز در خواب غفلت تاریخی خود غوطه ور است ولیکن این امر نیز دلایل خاص خودرا دارد که در این کوتاه سخن نمی گنجد. به امید چاپ دوّم آن که تعلّقات تاریخی ملت ما تورک و تورکمن و حلقه گمشده تاریخ و ادبیّات ما که بعداز 500 سال جدائی دو ملت تورک+من، از جانب حقیر که تحقیقات پژوهشی بنده در آکادمی علوم ترکمنستان است، به انجام رسیده باشد. این فعالیّت ها به همّت و تلاش های محققین ترکمن دستنوشته آن را از ارمنستان به ترکمنستان آوردند، استناد ما نیز همین اشعار است علاوه بر آن تحقیقات و. مینورسکی و در مورد تعّلق یکی از آثار کلاسیک ترکمن «صایاد-همرا» به دوره نیز مکشوف گردید! اینجانب در آن زمان مسئول طبقه بندی آثار جمع آوری شده از سایر کشورهای مختلف دنیا که جای پای تورکمن در آن مشاهده میشود، در رابطه با اشتراکات تفکیک ناپذیر علوم تاریخ و ادبیّات ملّت ما با تورک های آذربایجان، قشقائی و سراسر دنیا فرهنگی واحد، زبانی یکسان، ملتی با ریشه تک بنیاد اوغوزی هستند، به انجام رسیده است. علاوه بر اشعار، تحقیقات تاریخی متون آن از جانب مؤلف این اثر د.خ.اونق پژوهش و نگارش گردید. و تحفه ناچیز بنده بر ملل تورک ساکن ایران است که قرابت و برادری ما رو به استحکام باید پا نهد و آن را این مفاخرین سلطانی ما به ثبوت می رسانند. باشد که این کتاب یک ملت را در چندگانگی جغرافیائی، … به یگانکی برساند. این اثر در یکی از مهمترین ثبت های تاریخی، آن را در مراکز طراز اوّل دانشگاه های دنیا مشاهده کنید! از جمله؛

В одной из самых важных исторических записей он был показан в первоклассных центрах мира;
**********
1. University of Toronto Robarts Library – Toronto, ON M5S 1A5 Canada
(Русск)Библиотека университета Торонто Робартс - в Торонто, ON M5S 1A5 Канада
(فارسی): دانشگاه تورنتو - "کتابخانه روبرت تورنتو"، به شماره: اونتاریو M5S 1A5 کانادا
******
2. Princeton University Library – Princeton, NJ 08544 United States (Русск)...Библиотека Принстонского университета - Принстон, Нью-Джерси 08544 Соединенные Штаты.
(فارسی): دانشگاه پرینستون کتابخانه - پرینستون، به شماره: NJ 08544 ایالات متحده آمریکا
******
3. University of Pennsylvania Libraries – Van Pelt Library – Philadelphia, PA 19104 United States
(Русск)...Библиотеки Пенсильванского университета - Библиотека Ван Пелта - Филадельфия, Пенсильвания 19104 США.
(فارسی): کتابخانه های دانشگاه پنسیلوانیا - کتابخانه ون پلت - فیلادلفیا، به شماره:، PA 19104 ایالات متحده آمریکا
******
4. New York University – Elmer Holmes Bobst Library – New York, NY 10012 United States
(Русск): Нью-Йоркский университет - Библиотека Элмера Холмса Бобста - Нью-Йорк, Нью-Йорк 10012 США
(فارسی):دانشگاه نیویورک - نیویورک، المر هولمز بابست، به شماره: NY 10012 ایالات متحده آمریکا
******
5. Library of Congress – Washington, DC 20540 United States Библиотека Конгресса - Вашингтон, округ Колумбия, 20540 Соединенные Штаты (Русск): Библиотека Конгресса - Вашингтон, округ Колумбия, 20540 Соединенные Штаты
(فارسی): کتابخانه کنگره - واشنگتن دی سی، به شماره: 20540 ایالات متحده آمریکا
******
6. University of Virginia – University of Virginia Libraries; University of Virginia Library; UVa Library – Charlottesville, VA United States (Русск): University of Virginia – University of Virginia Libraries; University of Virginia Library; UVa Library – Charlottesville, VA United States
(Русск): (Русск): Университет Вирджинии - Университет Вирджинии Библиотеки; Библиотека Университета Вирджинии; UVa Library - Charlottesville, VA Соединенные Штаты
(فارسی): دانشگاه ویرجینیا - کتابخانه های دانشگاه ویرجینیا؛ کتابخانه دانشگاه ویرجینیا؛ کتابخانه UVa - چارلتون ویل، VA ایالات متحده آمریکا
Detail:
Genre/Form: Poetry
Named Person: Jaḣanshaḣ Ḣăgigi; Jaḣanshaḣ Ḣăgigi
Document Type: Book
All Authors / Contributors: نوشته و پژوهش، دکتر خانگلدى اونق = Poems / Jahanshah Hakyky ; [editor], Dr. Hangeldi Ownuk. اونق، خانگلدى. ; Jaḣanshaḣ Ḣăgigi; Khāngildī Ūnuq
ISBN: 9786003380066 6003380063
OCLC Number: 895501158
Language Note: Poems in Turkmen with editorial material in Persian and English.Description:
235, 10 pages : illustrations (some color), maps (1 color) ; 25 cm Other Titles: Poems Divan Jahan Shah Haghighi Muzaffar al-Din Jahan Shah ibn Yusuf Divan Jahan Shah Haghighi Poems / Jahanshah Hakyky Responsibility: nivishtah va pizhūhish-i, Duktur Khāngildī Ūnuq = Poems / Jahanshah Hakyky ; [editor], Dr. Hangeldi Ownuk.
دیوان جهانشاه حقیقی

بررسی شاخص های نظام آموزشی در ایران و ترکمنستان – قسمت سوّم

حضور مهاجرین تورکمن ایرانی در تورکمنستان شوروی و نوع تحصیلات آن ها

نمونه ای از دیپلم صد دلاری

نمونه ای از فوق دیپلم صد دلاری

ترکیه – خوجه نفس نیوز: هدف از یادآوری مراتب پست های گذشته، جهت درک بهتر از نظام آموزشی و اهمیّت پایه های تحصیلی کسانی که در آموزشگاه های ترکمنستان چند سالی به تحصیل مشغول شده بودند که با همان فوق دیپلم بهداشت ترکمنستان، سعی در القاء دیگران به عنوان «دکتر!!» در پزشکی را دارند، است. چنانچه در مطالب قبلی به مراحل فنی – تخصصی طی دوره دکترا در جمهوری های شوروی بویژه در ترکمنستان اشاره کردیم، حال به کیفیّت و چگونگی تحصیل این مدعیان خواهیم پرداخت.

در سال های 1363-1369/ش.ش. مطابق با 1985-1990/م.م.، با شروع سرکوب نیروهای سیاسی در ایران، چهارمین دور مهاجرت گروهی به جمهوری ترکمنستان در تاریخ معاصر آغاز گردید. در این رخداد گروهی از مهاجرین ایرانی اعم از ترکمن های ترکمنصحرا[1] به جمهوری ترکمنستان شوروی سوسیالیستی پناهنده می شوند. از تعداد بیش از 200 تن (بعضی ها با اغراق 500 تن اعلام می کنند!) و تعدادی از خانوارهای ترکمن که به غیر از چند نفر انگشت شمار از اعضاء سازمان فدائیان و حزب توده، (امروزه بنام «توده-اکثریتی» ها شناخته می شوند)، عمدتاً جوانان کم سن و سال حوزه دانش آموزی این دو ارگان بودند و چند تن نیز از هواداران سابق این گروه ها که زمانی در کانون فرهنگی و سیاسی خلق ترکمن فعالیّت داشتند که در ایّام انشعابات سچفخا[2] در سال های 1358 تا 1362/ش.ش.، از آن سازمان منفعل شده بودند، نیز خودشان را به جمهوری ترکمنستان رسانده بودند. این روند به مدت 5-6 سال دوام داشت. آن عده از تازه واردینی که از جانب مهاجرین قبلی مورد تأئید قرار می گرفت، پس از طی یکدوره اقامت یکساله در اردوگاهی با عنوان «دم اوتدیخ کمونالنیک /استراحتگاه کمونالنیک Дом отдых Коммунальник/» با حداقل امکانات اساسی زیست، به منزلی که از جانب سازمان صلیب سرخ در اختیار آن ها گذاشته می شد، منتقل می شدند و ماهی هم 50 روبل برابر با تقریبا 50 دلار، تا مشخص شدن وضعیّت اشتغال یا تحصیل به آن ها تعلّق می گرفت. اما، آن عده ای از تازه واردین که از جانب مهاجرین قبلی (یا در حبس[3] یا بیرون از حبس) اطلاعات نادرست و یا با عدم تأئید روبرو می شد، در صورت ماندگاری در آنجا طبق ماده 82 قانون اساسی شوروی که در باب عبور غیرمجاز از مرز بین المللی که مدّت حبس آن از یک تا 3 سال است، بازداشت و به زندان مرکزی مستقر در عشق آباد منتقل می شدند

و در طول یکسال محاکمه و در صورت نداشتن جرم چشمگیر قانونی، تبرئه و بدون در نظر گرفتن هیچ جرمی با اعلام برائت و عدم جرم، دادگاهی و آزاد می شدند. در این مرحله نیز همان مراتب قبلی را که سایرین سپری کرده بودند، در اردوگاه شهرستان چارجو یا داش اوغوز طی و اقامت می گرفتند. این رابطه در دوره گلاسنوست که از جانب میخائیل گارباچیوف بروز شده بود، تعدیل و تسهیل گردید.  ادامه مطلب ...

بررسی شاخص های نظام آموزشی در ایران و ترکمنستان – قسمت دوّم


ترکمنستان بیلیم سیستماسی

ترکمنستاندا بیلیم سیستماسی

تورنتو – د. خ. اونق:

نظام آموزشی در جمهوری تورکمنستان:

ادامه مطلب قبلی … حال به بررسی نظام آموزشی در ترکمنستان که زیرساخت آن از نظام روسیّه و سپس دوره سوسیالیسی بر گرفته شده است، می پردازیم.
نظام آموزشی در روسیّه از همان ابتدا از دوره تزاریسم شکل نیمه نظامی و نیمه ملی داشته است. به همین جهت رتبه هائی که به نام «چین /نوعی درجه نظامی/» درنظر گرفته می شد که تا به امروز برای فارغ التحصیلان تحصیلات عالی داده میشود. مانند اعدادی که در رتبه های تحصیلات آکادمیکی در نظر گرفته می شود که به آن کد فوق تخصصی یا به زبان روسی «شیفر / Шифр специальности/» نامیده می شود. مثل: 07.00.02، مربوط به تاریخ وطن، یا 07.00.03، مربوط به یکی دیگر از رشته ها یا 07.00.04 و غیره که اینگونه رتبه ها در دوره تزاریسم به نظامیان داده می شده است که با نشان های خاص متمایز می گردید که به آن «چین» گفته می شود. این رده بندی در دوره شوروی سوسیالیستی نیز به همان شکل بطور وسیع تر به همه اهالی فارغ التحصیلان دوره های تخصصی مشخص تحصیلات عالی داده می شود، از جمله نامزدی علوم، دکترا و فوق دکترا (پروفسوری یا آکادمیکی). ...  ادامه مطلب ...

بررسی شاخص های نظام آموزشی در ایران و ترکمنستان – قسمت اوّل


ایراندا اوقو دوزگونلری

ایراندا اوقو دوزگونلری

تورنتو – د. خ. اونق – در راستای بررسی شاخص های نظام آموزشی در ایران در پژوهش های علمی خود در پایاننامه با اشاره مختصری، به این مسائل پرداخته بودم. حال با اشاره ای کوتاه به نظام آموزشی در ترکمنصحرای ایران، به بررسی دو نظام آموزشی در ایران و اتحاد جماهیر شوروی سابق ایضاً جمهوری ترکمنستان می پردازیم. ابتدا نظر کوتاهی به شکل گیری نظام آموزشی معاصر در ایران می پردازیم.

شکل گیری نظام آموزشی نوین در ایران:
نظام نظام آموزشی در ترکمنصحرا بعداز استیلا و استحکام رژیم دوره پهلوی با راه اندازی سیستم جدید آموزشی مغایر با نظام آموزشی ترکمنی – حوزوی (حجروی) قبلی، تجدیدنظر و با ایجاد مراکز تحصیلی جدید با جذب دانش آموزان شروع به کار می کند. در ابتدا در ترکمنصحرا تا سال 1954/م. دو مرکز آموزشی ایجاد شده بود.
الف). مرکز هماهنگی و اجرائی برنامه های نظام آموزشی به تابعیّت شهر استرآباد قدیمی (گرگان کنونی) یا (اداره کلّ آموزش و پرورش دشت گرگان «گوٚرگن صأحراسئنئنگ مرکزی علئم و بیلیم اداراسی»)،
ب). اداره آموزش و پرورش شهر گنبدکاووس که در تابعیت همان مرکز فوق قرار داشت. از سال 1954 هر کدام از آن ها به اداره مستقل از همدیگر تبدیل می گردد.
بر اساس اطلاعاتی که نویسنده وابسته بدولت آن زمان اسدالله معنی داده است؛ تا سال 1925/م، (تا سال سرکوب ترکمنصحرا از جانب رضاشاه) در ترکمنصحرا، به غیر از مدارس قدیمی هیچگونه نظام آموزشی مطابق با استانداردهای امروزی وجود نداشت. لذا، بعداز خلع سلاح تورکمن ها ترکمنصحرا توسط قشون جنگی رضاخان، به تعداد سه دستگاه مکتب، به شکل استاندارد امروزی (دبستان) در شهرها و روستاهایی همچون کنبد کاووس، کومیش دپه، خوجه نفس و اومچالی (سیمین شهر کنونی) راه اندازی شده است.  ادامه مطلب ...