مایا قلیوا (ماماجان) هنرمند "خلق" در ترکمنستان و اتحاد جماهیر شوروی دارفانی را وداع گفت

مایا قلیوا در نقش شاه صنم

تورنتو – خوجه نفس نیوز – د.خ.اونق: مدّت زیادی از یادآوری خاطره هنرمندان «خلق» ترکمن آناگل آناقلیوا و مایا قلیوا سپری نشده بود که خبر وفات این ستاره پرفروغ تئاتر و سینما و اپرا باله ترکمن را دریافت نمودیم. ضمن اظهار افسوس و تأسف، با تسلیت برای هنر دوستان و اهالی فرهنگ و ادب تورکمن های جهان، ضمن یادآوری خاطره ای دیگر، به بیان کوتاهی از این هنرمند ملی – مردمی می پردازیم.
در اوایل سال 2005 زمانی که مراد قارلیف پسر ارشد آلتی قارلیف هنرپیشه مشهور شوروی و ترکمنستان (در حال حاضر مرکز فیلم و سینمای ترکمن بنام وی «آلتی قارلیف کینو فیلم ترکمنستان» نامیده می شود.)، عروسی فرزندش («قاقیش» بنام خوانده آلتی قارلیف») را در سالن بزرگی در جوار دانشسرای عالی موسیقی واقع در مرکز شهر عشق آباد، برگزار نموده بود، اینجانب نیز با دعوت مراد دائی، همراه با خانواده خود در آنجا حضور یافتیم. مایا قلیوا (اسم مایا را در بین خودی «ماماجان»، خطاب می کردند)، نیز همراه خاله مهربانم آناگل آناقلیوا در آن عروسی حضور داشتند. آن ها ما را به نزد خود فراخواندند. سپس گرم صحبت شدیم؛

آن ها از افتخارات گذشته شان برای ما تعریف می کردند و ما سراپا گوش. ضمن این صحبت ها، آناگل دایزا گفت که:

– بر عکس اقبال ما، استقلال وطنمان برای ما شانس و بخت نیاورد!.

ماماجان قلیوا آهی کشید و گفت:

– آنچه را که ما در دنیای هنر ترکمنستان برجای گذاشتیم، در واقع زیربنای هنر نوین ملی را بنا نمودیم! … و از ریاست جمهوری ترکمنستان، ساپارمراد نیازوف گله مندی خودرا اظهار می داشت. …

و متأسفانه این جمع برای من، آخرین دیداری شد که با این هنرمند ملی خلق آرتیست مایا قلیوا همصحبت می شدم که قبل از آن همیشه همراه با خاله ام سعادت دیدار داشتم. و هنوز هم نمی دانستیم از این جمع گرم و صمیمانه بدور خواهیم افتاد. … تا اینکه، در همان سال ما به کشور فدرال کانادا عزیمت نمودیم. (A final exile) …  

  … در ایّام اوایل جشن های استقلال سال های 1991-1995/م.م.، معمولا با بنام خوانده آلتی قارلیف «قاقیش» جان، در صفوف دمونستراسیاهای جشن قرار می گرفتیم. ذیلاً یکی از تصاویر باقیمانده در آرشیو از آن ایّام، تصویر بنام خوانده هنرمند مشهور جهان آلتی قارلیف که مراد دائی اورا «قاقیش» خطاب می کرد، بدقتتان ارائه می گردد!

از چپ جوان سفیدپوش «قاقیش» بنام خوانده آلتی قارلیف، در یکی از جشنهای استقلال ترکمنستان در سالهای 1991-1994/م.م.،

در زیر به فعالیتها و افتخارات وی که همراه با خبر وفات وی در نشریات روسی – انگلیسی زبان منتشر شده است، اشاره می کنیم:

مایا قلیوا تا سن 98 سالگی در عشق آباد حیات داشت. با کمال تأسف او زندگی اش را از دست داد. او درگذشت.

وی در بین زنان ترکمن اولین بانوئی است که در تاریخ هنر ترکمنستان به عنوان هنرمند همه جانبه درخشید و نائل به کسب افتخار هنرمند ملی شوروی گردید. مایا قلیوا از جمله اولین خوانندگان اپرا باله با تن صدای سپرانو، در سطح سبک های آثار اروپایی درخشیده است. درباره این هنرمند مردمی تورکمن روزنامه روسی زبان «بی طرف ترکمنستان» چنین نوشته است:

«مایا قلیواوا در کنسرواتوار دولتی مسکو با نام «پ. آی. چایکُوسکی (P. I. Tchaikovsky)» تحصیل و از آنجا به عنوان خواننده متخصص در تئاتر، اپرا و باله فارغ التحصیل گردید. وی در سال 1941 با همان مهارت تخصصی، هنرمند تئاتر در آکادمی تئاتر اپرا و باله مختومقلی فراغی عشق آباد شروع به فعالیّت نمود. بعداز آن او به عنوان یک سولیست اپرا، مدیر ارشد و مدیر تئاتر منسوب می گردید.

مایا قلیوا در سال 1943 به عنوان هنرمند افتخاری نائل به کسب مدال افتخار جمهوری سوسیالیستی ترکمنستان شوروی ТССР  و در سال 1952 – نائل به ارتقاء رتبه تا سطح «هنرمند خلق ترکمنستان – TССР» موفق به کسب مدال افتخار گردید. و در سال 1955 به وی عنوان هنرمند خلق سراسری اتحاد جماهیر شوروی СССР اهداء گردید.»

وی در نقش های متنوعی درخشید و اجراهای زیادی را رهبری نموده است. بعداز اجرای نقش «شاه صنم» در فیلم «شاه صنم – غریب» نائل به کسب افتخارات به عنوان هنرمند خلق های اتحاد جماهیر شوروی سابق گردید.

در دوران ریاست جمهوری نخستین رئیس جمهور ترکمنستان، ساپارمراد نیازف، هنرهای اپرا، باله و تئاتر نوین، به فراموشی سپرده شد. ترکمنباشی معتقد بود که این نوع هنر به مردم ترکمن تأثیر گذار نیست و بیگانه است.

ولیکن، هنر «اپرا-باله» در سال 2007، از زمانی که قربانقلی بردی محمداف به ریاست جمهوری ترکمنستان انتخاب گردید، شروع به احیاء هنرهای زیبای دراماتیک نمودند. یک سال بعد، رئیس جمهور ترکمنستان، مایا قولیوا را با عنوان هنرمند قهرمان ملی ترکمنستان با مدال طلای آلتین آی («ماه طلایی») با امضاء لوح تقدیر جهت حمایت و یاری به توسعه هنر و هنرمند در ترکمنستان قدردانی نمودند.

.

مایا قلیوا در ایّام کسب لوح تقدیر از رئیس جمهور ترکمنستان قربانقلی  بردی مخمداف

*****

Второя ресгрс: ELWANYYLDYZ – Майя (Мамаджан) Кулиева- مایا (ماماجان) قولیوا